7. sınıf 1. ünite konu özetli çalışma kağıdı
- Mustafa DABAN
- 23.03.2020
- indirme : 2492
- Teşekkür : 173

Dünya atmosferi dışındaki bütün gök cisimlerini içerisine alan sonsuz boşluğa UZAY denir.
İnsanlık tarihi boyunca uzaya ilgi duyulmuş ve bu alanda çalışmalar yapılmıştır.
Gelişen uzay teknolojileri ile birlikte güçlü roketlerle Dünya atmosferinin dışına çıkılmış ve uzay ile ilgili detaylı bilgiler elde edilmiştir.
Uzay teknolojileri sayesinde uzaya çıkılabilmekte, uzayda araştırma yapılabilmekte ve farklı uydu ve gezegenlerden elde edilen örnek maddeler Dünya’ya getirilmektedir.
UZAY TEKNOLOJİLERİ
1. Roketler: Uzay araçlarını atmosferin dışına çıkarmak için kullanılır.
2. Uzay Mekikleri: Roket gibi yükselebilir, yörüngede dönebilir ve Dünya’ya tekrar iniş yapabilirler.
3. Sondalar: Uzay araştırmalarında kullanılır.
4. Yapay Uydular: İnsanlar tarafından uzaya gönderilen ve bir gezegenin yörüngesine oturtulan araçlardır.
-Uzay’a ilk olarak Rusya tarafından fırlatılan uydu Sputnik-1’dir. Daha sonraları bir köpekle beraber Sputnik-2 uydusu fırlatılmıştır.
Uzay’a ilk çıkan insan Rus kozmonot(astronot) Yuri Gagarindir.
Ay’a ilk ayak basan astronot ise Amerikalı astronot Neil Armstrong’dur.
5. Uzay İstasyonu: Dünya yörüngesinde dolaşan büyük uzay araçlarıdır.
Türkiye’nin uzayda üçü haberleşme(TÜRKSAT 3A, TÜRKSAT 4A ve TÜRKSAT 4B) ve üçü gözlem(GÖKTÜRK-1, GÖKTÜRK-2 ve RASAT) amaçlı 6 uydusu vardır.
Daha önce fırlatılan 3 haberleşme ve 1 gözlem uydusu(TÜRKSAT-1B, TÜRKSAT-1C, TÜRKSAT-2A ve BİLSAT) ise ömrünü tamamlamıştır.
UZAY KİRLİLİĞİ
Uzay araştırmalarının hız kazandığı son yüzyılda uzaya fırlatılan roketlerden geriye kalan parçalar ve ömrünü tamamlamış yapay uydular uzay kirliliğini meydana getirmektedir.
Gittikçe sayıları artan bu atıklar uzayda dolaşan hurda yığınına dönüşmüştür.
Uzay kirliliğini önlemek için uzaya fırlatılan roket ve uyduların ömrünü tamamlayanların tekrar Dünya’ya dönmesi sağlanmalı ve parçalarının geri dönüşümü yapılmalıdır.
TELESKOP
Uzay araştırmaları tarihi uzaya fırlatılan roketlerle başlamamıştır. Çok eski zamanlardan beri insanlar uzayı merak etmiş ve gözlemlemişlerdir. 17. Yüzyılda İtalyan bilim insanı Galileo Galilei’nin mercekleri kullanarak tasarladığı teleskop ile gökyüzünü gözlemlemesi ile beraber gökbilimcilerin çalışmaları hızlanmıştır.
Yıllar içerisinde teleskoplar da gelişmiştir.
1668 yılında Newton ayna kullanarak aynalı teleskopu yapmıştır.
HUBBLE (HABIL) UZAY TELESKOPU
24 Nisan 1990 yılında Dünya’nın yörüngesine fırlatılan teleskoptur. Dünya’da bulunan teleskoplardan daha net görüntü elde edebilmektedir.
Gökyüzü ile ilgili araştırma ve çalışmaların yapıldığı yerlere gözlemevi ya da rasathane denir.
Gözlemevleri şehir ışıklarından uzakta az bulutlu ve yüksek yerlere kurulur.
Şehir ışıkları ışık kirliliğine neden olduğundan gökyüzü gözlemlerinin sağlıklı yapılmasını engeller. Ayrıca hava kirliliği de gözlem yapmayı zorlaştıran bir başka nedendir.
YILDIZ
Yıldızlar, etrafına ısı ve ışık enerjisi yayan küresel yapılı gök cisimleridir. Dünya’mızın ısı ve ışık kaynağı Güneş de bir yıldızdır. Yıldızlar tıpkı canlı varlıklar gibi doğar, büyür ve ölür.
Yıldızların parlaklık, büyüklük, yaşam süresi gibi özellikleri başlangıçtaki kütlesine göre değişir.
Bulutsu: Uzayda bulunan sıcak gaz ve toz bulutlarıdır. Sıkışarak yıldızları oluştururlar. Kelebek bulutsusu, Orion bulutsusu, Tarantula bulutsusu, Atbaşı bulutsusu bulutsulara örnektir.
Karadelikler: Büyük kütleli yıldızların enerjilerini tamamen kaybetmeleri sonucu oluşurlar. Karadelikler görülemez ancak etraflarındaki gök cisimlerine yaptıkları etkiler sonucunda varlıkları tespit edilebilir. Çok güçlü çekim gücüne sahiptirler.
Süpernova Patlaması: Büyük kütleli yıldızların yaşamının sona ermesine neden olan patlamadır.
Süpernova patlaması sonucunda yıldızlar nötron yıldızlarına ya da karadeliklere dönüşür.
Beyaz Cüce: Ömrünü tamamlamış küçük kütleli yıldızların dış katmanlarının uzaya saçılması sonucu geriye kalan metal ve karbon yığınıdır.
YILDIZLARIN ÖZELLİKLERİ
- Şekilleri küreye benzer.
- Doğal ısı ve ışık kaynaklarıdır.
- Kendi etraflarında dönerler ve yörüngede dolanırlar.
- Belirli bir ömürleri vardır.
Yıldızların renkleri sıcaklıkları hakkında bilgi verir.
1. Mavi-Beyaz Renkli Yıldızlar: Çok sıcak.
2. Sarı renkli Yıldızlar: Orta sıcaklıkta.
3. Kırmızı Renkli Yıldızlar: Sıcaklığı en az. olan yıldızlardır.
Güneş Dünya’ya en yakın yıldızdır. Bu nedenle diğer yıldızlardan daha büyük ve parlak görünür.